Αναρτήθηκε στις 12-01-2016 στο site του Π.Φ.Σ. η παρακάτω ανακοίνωση της Νομικής του Υπηρεσίας.
«ΕΦΕΤΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ: ΠΑΡΑΝΟΜΗ Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΟΥ ΣΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΤΩΝ ΔΥΟ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΕΩΣ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟΥ
Χάρη στις εργώδεις προσπάθειες του Φαρμακευτικού Συλλόγου Κορινθίας εκδόθηκε η υπ’ αριθμόν 832/2015 απόφαση του Τριμελούς Διοικητικού Εφετείου Αθηνών, σύμφωνα με την οποία κρίθηκε ότι οι διατάξεις που απαγορεύουν τη συμμετοχή φαρμακοποιού σε περισσότερες εταιρείες έχουν στόχο την προστασία της δημόσιας υγείας και προνοούν για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας και της ορθολογικής και αποτελεσματικής οργανώσεως και λειτουργίας των Φαρμακείων μέσω της τηρήσεως συνθηκών ανεξαρτησίας και της αποτροπής της συγκεντρώσεώς τους σε συγκεκριμένα πρόσωπα.
Με την ως άνω απόφαση κρίθηκε παράνομη η συμμετοχή ενός φαρμακοποιού σε περισσότερες των δύο εταιρείες εκμεταλλεύσεως φαρμακείου. Πρόκειται αναμφίβολα για μια σημαντική νίκη των φαρμακοποιών, καθώς υιοθετείται η πάγια θέση του Π.Φ.Σ. περί “απελευθέρωσης” του ιδιοκτησιακού, και η οποία νίκη ενισχύει άνευ άλλου τα επιχειρήματα του κλάδου στον ανοιχθέντα δικαστικό αγώνα κατά της υπ’ αριθμόν Γ5(β)/Γ.Π.οικ.82829/29.10.2015 Κοινής Αποφάσεως των Υπουργών Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού και Υγείας («Ρυθμίσεις επαγγέλματος Φαρμακοποιού – Ίδρυση Φαρμακείου»).
Εκ της Νομικής Υπηρεσίας του Π.Φ.Σ.»
Ρωτήθηκα από φαρμακοποιούς για τη σημασία της απόφασης αυτής.
Απαντώ: Με όλο το σεβασμό προς τον Π.Φ.Σ. και τη Νομική του Υπηρεσία, η δικαστική αυτή απόφαση δεν έχει τη σημασία και έννοια που της αποδίδεται. Κυρίως δεν έχει σχέση με το ζήτημα του «ιδιοκτησιακού», όπως το ζήτημα αυτό τίθεται σήμερα, ούτε αντλούνται από αυτή σχετικά επιχειρήματα, ούτε αποτελεί νίκη των φαρμακοποιών, ούτε αφορά την ΚΥΑ κατά της οποίας έχει προσφύγει ο Π.Φ.Σ. και ο Φ.Σ.Θ. στο Συμβούλιο της Επικρατείας.
Η απόφαση αυτή, με πολύ απλά λόγια, ερμηνεύει ορθώς την απόλυτα γνωστή και ήδη καταργηθείσα διάταξη του άρθρου 6 Ν. 328/76 (δηλ. το άρθρο 17 Ν. 5607/32) που όριζε ότι ένας φαρμακοποιός που λειτουργεί με νόμιμη άδεια φαρμακείο, μπορεί να μετέχει, ως απλός (οικονομικός) εταίρος, μόνο σε μία ακόμη (και όχι περισσότερες) εταιρείες φαρμακείου που λειτουργεί με την άδεια άλλου φαρμακοποιού.
Απολύτως τίποτε άλλο πέραν αυτού.
Αντιλαμβάνομαι και δικαιολογώ την ανακοίνωση του Π.Φ.Σ. αποκλειστικά ως επικοινωνιακό εργαλείο, μηδαμινής ωστόσο ισχύος και αποτελεσματικότητος. Ο κίνδυνος αποπροσανατολισμού των φαρμακοποιών, όπως τον εισέπραξα από αντιδράσεις τους, πρέπει να αποφευχθεί, για το λόγο δε αυτό και με όλο και πάλι το σεβασμό, προτείνω την απόσυρση της ανάρτησης ή την επαναδιατύπωσή της επί το ορθόν.
Ας αποσαφηνίσουμε και προσδιορίσουμε την ουσία.
Τα φαρμακεία λειτουργούν υπό τρεις εταιρικές μορφές:
– α. Εταιρεία δύο ή περισσότερων συστεγασμένων φαρμακείων με εταίρους δύο ή περισσότερους αντίστοιχα αδειούχους φαρμακοποιούς.
Π.χ. οι Α, Β και Γ είναι αδειούχοι φαρμακοποιοί και έλαβαν άδειες ιδρύσεως και λειτουργίας συστεγασμένων φαρμακείων. Συστήνουν μεταξύ τους ομόρρυθμη εταιρεία συστεγασμένων φαρμακείων με την επωνυμία «ΣΥΣΤΕΓΑΣΜΕΝΑ ΦΑΡΜΑΚΕΙΑ Α + Β + Γ Ο.Ε.» (άρθρο 12 Ν. 5607/32).
– β. Εταιρεία Ο.Ε. ή Ε.Ε. μεταξύ ενός αδειούχου φαρμακοποιού και ενός άλλου φαρμακοποιού (ως απλού εταίρου) ή συγγενούς του αδειούχου φαρμακοποιού μέχρι β’ βαθμού.
Ο οικονομικός εταίρος φαρμακοποιός λειτουργεί επιπρόσθετα και δικό του φαρμακείο ατομικό ή συνεταιρικό [συστεγασμένο (δηλ. άρθρο 12 Ν. 5607/32) ή απλά εταιρικό (άρθρο 6 Ν. 328/76].
Π.χ. ο Α είναι αδειούχος φαρμακοποιός και λειτουργεί επ’ ονόματί του φαρμακείο. Συστήνει εταιρεία (Ο.Ε. ή Ε.Ε.) με τον Β φαρμακοποιό (όχι συστέγαση), ο οποίος λειτουργεί σε άλλη θέση ατομικό ή συνεταιρικό φαρμακείο. Η επωνυμία της εταιρείας είναι «ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ Α ΚΑΙ ΣΙΑ Ο.Ε. ή Ε.Ε.». Ο αδειούχος φαρμακοποιός είναι πάντοτε ομόρρυθμο μέλος. Το «ΚΑΙ ΣΙΑ» είναι ο Β.
– γ. Μικτή εταιρεία.
Π.χ. – Ο Α και η Β είναι ανδρόγυνο και αδειούχοι φαρμακοποιοί. Συστήνουν μεταξύ τους ομόρρυθμη εταιρεία συστεγασμένων φαρμακείων, στην οποία μετέχει και το παιδί τους. Επωνυμία: «ΣΥΣΤΕΓΑΣΜΕΝΑ ΦΑΡΜΑΚΕΙΑ Α + Β ΚΑΙ ΣΙΑ Ο.Ε.». Το «ΚΑΙ ΣΙΑ» είναι το παιδί.
– Ο Α και ο Β ή η Β είναι αδειούχοι φαρμακοποιοί και δεν έχουν μεταξύ τους συγγένεια (σύζυγοι). Συστήνουν εταιρεία (Ο.Ε.) συστεγασμένων φαρμακείων, στην οποία μετέχει και το παιδί του ενός ή/και το παιδί του άλλου. Όμοια επωνυμία με την αμέσως παραπάνω.
Η 832/2015 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών έκρινε το εξής θέμα:
Ο φαρμακοποιός Α διατηρούσε ατομική επιχείρηση στο Κιάτο με νόμιμη επ’ ονόματί του άδεια ιδρύσεως και λειτουργίας φαρμακείου.
Ωστόσο, ο ίδιος φαρμακοποιός Α μετείχε ως απλός οικονομικός εταίρος (χωρίς την άδειά του δηλαδή) και σε δύο ακόμη εταιρείες φαρμακείων, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 6 Ν. 328/76. Το ένα λειτουργούσε με την άδεια του Κ και το άλλο με την άδεια του Μ.
Η διάταξη του άρθρου 6 Ν. 328/76 όριζε τα εξής:
«Για την εκμετάλλευση φαρμακείου ή φαρμακαποθήκης επιτρέπεται η σύσταση ομόρρυθμης ή ετερόρρυθμης εταιρίας μόνο μεταξύ φαρμακοποιών με την προϋπόθεση ότι ο αδειούχος φαρμακοποιός του φαρμακείου ή της φαρμακαποθήκης θα συμμετέχει με ποσοστό τουλάχιστον πενήντα εκατοστών (50%) στο εταιρικό κεφάλαιο, τα κέρδη και τις ζημίες της εταιρίας. Η συμμετοχή φαρμακοποιού σε μία ακόμη το πολύ από τις παραπάνω εταιρίες και εφόσον η άδεια ιδρύσεως και λειτουργίας του φαρμακείου ή της φαρμακαποθήκης είναι στο όνομα άλλου φαρμακοποιού δεν απαγορεύεται».
Με βάση τα παραπάνω είναι επομένως προφανές ότι η άνω δικαστική απόφαση έκρινε ότι ο Α μπορεί να μετέχει σε μία ακόμη εταιρεία φαρμακείου που λειτουργεί με την άδεια άλλου φαρμακοποιού και ΟΧΙ σε δύο.
Τόσο απλά. Γνωστό από το 1976 το ζήτημα. Πέραν αυτού ουδέν. Ούτε νίκες, ούτε επιχειρήματα, ούτε σχέση με το ιδιοκτησιακό.
Επισημαίνω ωστόσο το εξής, όσον αφορά την τύχη της παραπάνω διάταξης του άρθρου 6 του Ν. 328/76.
Η διάταξη αυτή τροποποιήθηκε αρχικά με το 4254/2014 όπου επιτράπηκε στον απλό (οικονομικό) εταίρο να μετέχει στο μετοχικό κεφάλαιο με ποσοστό μέχρι και 99% και στη συνέχεια καταργήθηκε άνευ ουσιαστικού λόγου, με το Ν. 4336/2015, ενώ αναμένεται η επανανομοθέτησή του.
Θα επανέλθω σύντομα σχετικά με τα ουσιώδη ζητήματα που αφορούν την αναμενόμενη νέα ΚΥΑ για το ιδιοκτησιακό και τα λοιπά συναφή θέματα.
Αθήνα, 13-01-2016
Χρήστος Αρβανίτης
