Αδικαολόγητη εμπλοκή στις "επιτρεπτές" συστεγάσεις φαρμακείων και αδικαιολόγητη τυχόν "αναστολή" εμπορικών - εταιρικών δράσεων των φαρμακοποιών.
Ι. ΑΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΗ ΕΜΠΛΟΚΗ ΚΑΙ ΣΤΙΣ «ΕΠΙΤΡΕΠΤΕΣ» ΣΥΣΤΕΓΑΣΕΙΣ ΦΑΡΜΑΚΕΙΩΝ
Σε συνέχεια της από 03-09-2015 ανάρτησής μου στον ιστότοπο www.arvanitislaw.gr, στην οποία παραπέμπω, προέκυψε το εξής ζήτημα:
ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ: Ο φαρμακοποιός Α λειτουργεί ήδη φαρμακείο. Ο φαρμακοποιός Β έλαβε ήδη, ΠΡΙΝ τις 20-08-2015 (που τέθηκε σε ισχύ ο Ν. 4336/14-08-2015, με τον οποίο καταργήθηκε το άρθρο 6 Ν. 328/1976 – δηλ. το άρθρο 17 Ν. 5607/1932 και αντικαταστάθηκε το άρθρο 1 Ν. 1963/1991 – άδεια ιδρύσεως φαρμακείου, με σκοπό τη συστέγασή του με το φαρμακείο του Α.
Η διαδικασία ολοκληρώνεται, ως γνωστόν, με τη χορήγηση άδειας λειτουργίας και συστεγάσεως των φαρμακείων αυτών από την αρμόδια Περιφέρεια και τη σύσταση της προβλεπόμενης ομόρρυθμης εταιρείας συστεγασμένων φαρμακείων με συμβολαιογραφικό έγγραφο.
Ωστόσο, συγκεκριμένη αρμόδια Περιφέρεια αρνείται τη χορήγηση της άδειας αυτής αναμένοντας Εγκύκλιο του Υπουργείου Υγείας με σχετικές οδηγίες, μέχρι την έκδοση Υπουργικής Απόφασης (Κ.Υ.Α.) που θα ρυθμίσει ζητήματα φαρμακείων.
Η ΘΕΣΗ ΜΟΥ: Με τα δεδομένα αυτά, η σχετική άρνηση (καλοπροαίρετη ωστόσο) της Περιφέρειας είναι παντελώς αδικαιολόγητη για τους παρακάτω λόγους:
Με το Ν. 4336/14-08-2015 αντικαταστάθηκε το άρθρο 1 του Ν. 1963/1991 που αφορά τις προϋποθέσεις για τη χορήγηση άδειας ιδρύσεως φαρμακείου. Οι νέες προϋποθέσεις (που θα περιλαμβάνουν και το «ιδιοκτησιακό») θα προσδιορισθούν με την εκδοθησόμενη Κ.Υ.Α.
Με τον ίδιο νόμο καταργήθηκε το άρθρο 6 Ν. 328/1976 (άρθρο 17 Ν. 5607/1932), το οποίο ωστόσο αφορά τη σύσταση απλών εταιρειών (όχι συστεγάσεων) μεταξύ ενός αδειούχου φαρμακοποιού και ενός άλλου φαρμακοποιού ή συγγενούς του μέχρι β’ βαθμού.
Και τα δύο παραπάνω ζητήματα επομένως δεν αφορούν τις συστεγάσεις των φαρμακείων της παρούσας περίπτωσης (με ληφθείσες άδειες προ της 20-08-2015), οι διατάξεις περί των οποίων δεν έχουν θιγεί και εξακολουθούν να παραμένουν σε ισχύ.
Ειδικότερα:
α. Σύμφωνα με το άρθρο 12 Ν. 5607/1932, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 7 Ν. 1963/1991, επιτρέπεται η συστέγαση μεταξύ υπό ίδρυση ή λειτουργούντων φαρμακείων (και χιαστί).
«Τα συστεγασμένα φαρμακεία λειτουργούν υποχρεωτικά με τη μορφή ομόρρυθμης εταιρείας, που συνιστάται με συμβολαιογραφικό έγγραφο, οριζομένων συνδιαχειριστών όλων των συμμετεχόντων στη συστέγαση φαρμακοποιών και εφαρμοζομένων αναλόγως των διατάξεων των παρ. 2, 3, 4, 5 και 7 του άρθρου 17 του Ν. 5607/1932, όπως τούτο αντικαταστάθηκε με το άρθρο 6 Ν. 328/1976».
β. Σύμφωνα με το άρθρο 36 παρ. 6 Ν. 3918/2011, κατά παρέκκλιση των πληθυσμιακών ορίων «επιτρέπεται η συστέγαση στο ίδιο κατάστημα λειτουργούντος φαρμακείου με υπό ίδρυση φαρμακείο. Τα… συστεγαζόμενα φαρμακεία λειτουργούν υποχρεωτικά με την μορφή της Ομόρρυθμης Εταιρείας».
Από τα παραπάνω προκύπτει ότι συντρέχουν όλες οι προϋποθέσεις για τη χορήγηση άδειας λειτουργίας και συστεγάσεως των φαρμακείων της εξεταζόμενης περίπτωσης και για το λόγο αυτό είναι παντελώς άστοχη η αντίθετη συμπεριφορά της Διοίκησης.
Ειδικότερα:
α. Υπάρχουν δύο άδειες ίδρυσης φαρμακείων ληφθείσες ΠΡΟ της 20-08-2015, δηλ. πριν την αντικατάσταση του άρθρου 1 Ν. 1963/1991 που αφορά τις προϋποθέσεις ίδρυσης φαρμακείων και επομένως καθόλα νόμιμες.
β. Προβλέπεται η σύσταση Ο.Ε., με συμβολαιογραφικό έγγραφο και με κοινή διαχείριση των αδειούχων φαρμακοποιών.
Οι άνω σχετικές διατάξεις είναι σε ισχύ καθόσον δεν έχουν ούτε αντικατασταθεί ούτε τροποποιηθεί.
Η αναφορά στο άρθρο 12 Ν. 5607/1932 «εφαρμοζομένων αναλόγως των παρ. 2, 3, 4, 5 και 7 του άρθρου 17 Ν. 5607/1932 (δηλ. του άρθρου 6 Ν. 328/1976)» δεν ασκεί καμία επιρροή στην υποχρέωση της Περιφέρειας για τη χορήγηση της συγκεκριμένης άδειας λειτουργίας και συστεγάσεως, καθόσον αυτές αναφέρονται σε δευτερεύοντα ζητήματα (π.χ. προσωπική ευθύνη και αυτοπρόσωπη διεύθυνση των φαρμακοποιών, κληρονομικά φαρμακεία, υποβολή του εταιρικού καταστατικού στην Περιφέρεια κ.λπ.), που είναι και αυτονόητα.
Στην προκειμένη περίπτωση συντάσσομαι πλήρως με τις θέσεις που διατύπωσαν οι συνάδελφοι Ηλίας Δημητρέλος και Σοφία Αγγέλου στο ΝΟΜΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ της 03-09-2015 που αναρτήθηκε στον ιστότοπο του Π.Φ.Σ., υπό την έννοια ότι είναι επιτρεπτή η συστέγαση φαρμακείων καθόσον δεν τροποποιήθηκαν οι αντίστοιχες διατάξεις.
Ωστόσο εμμένω στη θέση μου ότι δεν είναι εφικτή η συστέγαση λειτουργούντος φαρμακείου με νεοϊδρυόμενο φαρμακείο που επιχειρεί να λάβει άδεια ιδρύσεως με σκοπό τη συστέγαση ΜΕΤΑ τη θέση σε ισχύ (20-08-2015) του Ν. 4336/14-08-2015, διότι λόγω αντικαταστάσεως του άρθρου 1 του Ν. 1963/1991 που ρύθμιζε το ζήτημα αυτό, εξέλιπε το νομικό πλαίσιο για την έκδοσή της. Τούτο θα γίνει εκ νέου εφικτό με την έκδοση της αναμενόμενης Κ.Υ.Α.
Συμπερασματικά, η πρόσκαιρη άρνηση της Περιφέρειας να χορηγήσει την εν λόγω άδεια λειτουργίας και συστεγάσεως είναι νομικά και ουσιαστικά αβάσιμη.
ΙΙ. ΑΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΗ Η ΤΥΧΟΝ «ΑΝΑΣΤΟΛΗ» ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ – ΕΤΑΙΡΙΚΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ ΤΩΝ ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΩΝ
Με την ψήφιση του Ν. 4336/14-08-2015 που αντικατέστησε το άρθρο 1 του Ν. 1963/1991 και κατάργησε το άρθρο 6 Ν. 328/1976 (άρθρο 17 Ν. 5607/1932), συνέβησαν «συνταγματικές αταξίες». Τούτο διότι δεν προβλέφθηκαν (μέσα στο χάος που επικρατούσε στη Βουλή στις 13-08-2015) μεταβατικές διατάξεις, με βάση τις οποίες (όπως γίνεται πάντοτε), οι διατάξεις των αντικαθιστάμενων ή καταργούμενων άρθρων συνεχίζουν να ισχύουν μέχρι τη νομοθέτηση των νέων ρυθμίσεων.
Στην Ελλάδα συνέβη λοιπόν και το απίθανο. Ένας μεγάλος εμπορικός και κοινωνικός κλάδος, όπως είναι τα φαρμακεία, να στερείται για ένα διάστημα από 2 μήνες έως… έναν αιώνα (θεωρητικά), των ατομικών και επιχειρηματικών δικαιωμάτων και δράσεών του, περιμένοντας τι;;;
Να εκδοθεί μία Υπουργική Απόφαση που θα ρυθμίσει αν ένας π.χ. Άγγλος υπήκοος, μη φαρμακοποιός, θα δικαιούται να ιδρύσει ένα ή περισσότερα φαρμακεία στην Ελλάδα, υπό ποιες προϋποθέσεις και εταιρικό σχήμα.
Στο μεταξύ όμως και μέχρι την έκδοση της απόφασης αυτής, «ευνουχίσαμε» τον Έλληνα φαρμακοποιό και του αναστείλαμε – στερήσαμε συνταγματικά δικαιώματά του, όπως π.χ. να συνεταιρίζεται με το γιο του, με άλλον φαρμακοποιό, να κληρονομείται, συστήνοντας οι κληρονόμοι του εταιρεία και άλλα πολλά ζητήματα που δεν έχουν καμία σχέση με τον Άγγλο υπήκοο του παραδείγματος.
Για την αποκατάσταση της λογικής και του δικαίου, προτείνω δύο εκδοχές δράσεων:
ΕΚΔΟΧΗ ΠΡΩΤΗ: Ο Υπηρεσιακός Υπουργός Υγείας εκδίδει Απόφαση επαναφέροντας το σύνολο ή μέρος των ρυθμίσεων που ίσχυαν για τα θέματα των φαρμακείων, τουλάχιστον ως προς αυτές που περιλάμβανε το άρθρο 6 Ν. 328/1976 και σε καμία περίπτωση δεν σχετίζονται με ζητήματα ιδρύσεως φαρμακείων και το ιδιοκτησιακό που θα ρυθμισθούν με την αναμενόμενη Κ.Υ.Α. Η ισχύς της απόφασης θα είναι μεταβατική, μέχρι την έκδοση της Κ.Υ.Α. η οποία θα συμμορφώνεται προς τις δεσμεύσεις που ανέλαβε η Χώρα ως προς το «ιδιοκτησιακό» και τα ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ. (Σημείωση: Στο ζήτημα αυτό θα επανέλθω διεξοδικά, ενδιαφερόμενος και ως Έλλην Πολίτης, γιατί διαισθάνομαι ότι ο Κλάδος των Φαρμακείων κινδυνεύει να «πάει άψαλτος» από… ατύχημα και παρανόηση).
Με τον τρόπο λοιπόν αυτό θα αποκατασταθεί η Συνταγματική Τάξη και ο Έλλην Φαρμακοποιός θα δύναται να ασκεί τα συνταγματικώς κατοχυρωμένα επαγγελματικά και ατομικά δικαιώματά του μέχρι την τελική ρύθμιση των λοιπών.
Την άνω δράση δύναται να κινήσει και ΑΥΤΕΠΑΓΓΕΛΤΑ η Διοίκηση (Υπουργός) στο πλαίσιο της συνταγματικής υποχρέωσής του να υπηρετεί τα «κοινά», προασπίζοντας τα δικαιώματα των διοικούμενων (Σύνταγμα: Άρθρα 5, 12, 25 και Ν. 2690/1999, άρθρο 2).
Απαιτούμενος χρόνος για την παραπάνω δράση: Μία ώρα η συγγραφή της απόφασης. Πέντε λεπτά η διαβούλευση. Τρία δευτερόλεπτα η υπογραφή. Μία ώρα η δημοσίευση στο ΦΕΚ. Αύριο το πρωί ο φαρμακοποιός ασκεί τα συνταγματικά και αυτονόητα δικαιώματά του. Τόσο απλά, με τη συνδρομή της αναγκαίας θέλησης ωστόσο.
ΕΚΔΟΧΗ ΔΕΥΤΕΡΗ (εναλλακτικά προς την πρώτη): Το Υπουργείο Υγείας εκδίδει Εγκύκλιο, παρέχουσα Οδηγίες προς τις αρμόδιες Διευθύνσεις των Περιφερειών, υπό την εξής έννοια: Στη θέση των διατάξεων που καταργήθηκαν (άρθρο 6 Ν. 328/76 ή επί το ορθόν, άρθρο 7 Ν. 5607/1932) που δεν επηρεάζονται από το «ιδιοκτησιακό», ισχύουν (προσωρινά) οι γενικές διατάξεις της εμπορικής νομοθεσίας και του κληρονομικού δικαίου.
Η λύση αυτή δεν προσκρούει σε κανόνες δημόσιας τάξεως που αφορούν την προστασία της δημόσιας υγείας, καθόσον, τόσο οι διατάξεις της εμπορικής νομοθεσίας όσο και οι διατάξεις του κληρονομικού δικαίου ίσχυαν ούτως ή άλλως επί δεκαετίες και ρύθμιζαν τα συναφή θέματα λειτουργίας των φαρμακείων με απόλυτη νομιμότητα.
Δεν εφευρέθηκε, ούτε ίσχυε κάτι διαφορετικό, ούτε προτείνω κάτι άγνωστο στην ελληνική έννομη τάξη.
Στην εκδοχή αυτή ας μείνει μετέωρο το ζήτημα της ίδρυσης των φαρμακείων (άρθρο 1 Ν. 1963/1991) που αφορά και το «ιδιοκτησιακό» μέχρι την τελική ρύθμιση.
Αυτά και οψόμεθα…
