Βαλκανικός Βοτανικός Κήπος Κρουσσίων και αξιοποίηση αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών

Οι αυτόχθονες φυτογενετικοί πόροι της Ελλάδας περιλαμβάνουν περίπου 6.000 αυτοφυή taxa (φυτικά είδη και υποείδη), τα οποία αποτελούν σχεδόν το 50% των αυτοφυών φυτών ολόκληρης της Ευρώπης. Σε σύγκριση με άλλες περιοχές της Ευρώπης ή της Μεσογείου, στην Ελλάδα απαντούν τα περισσότερα ενδημικά φυτά (δεν απαντούν πουθενά αλλού στον πλανήτη) σε σχέση με την έκτασή της. Μεγάλο ποσοστό των ενδημικών φυτικών ειδών της Ελλάδας είναι σπάνια, τρωτά ή χαρακτηρίζονται ως κινδυνεύοντα. Για πολλά από αυτά, η ανάγκη προστασίας τους είναι επιτακτική, εφόσον -για οποιοδήποτε λόγο- εάν χαθούν από την Ελλάδα χάνονται από τον πλανήτη.

Οι κίνδυνοι, οι οποίοι απειλούν την ποικιλότητα φυτών τόσο σε πλανητική κλίμακα όσο και στην Ελλάδα, οφείλονται σε μεγάλο βαθμό σε ανθρώπινες δραστηριότητες όπως διαταραχή, τεμαχισμοί και καταστροφή ενδιαιτημάτων και οικοτόπων και εισαγωγή και εξάπλωση αλλόχθονων (ξενικών) ειδών φυτών και ζώων. Επιπρόσθετα, πρέπει να επισημανθεί ότι έρευνες δείχνουν ότι πολλά από τα αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά (σπάνια, απειλούμενα και μη) που εμπορεύονται, συλλέγονται απευθείας από τη φύση από αυτοφυείς πληθυσμούς. Οι συλλογές αυτές γίνονται από ιδιώτες Έλληνες και/ή αλλοδαπούς, χωρίς άδεια και με τρόπο καταστρεπτικό που δεν επιτρέπει τη φυσική αναγέννησή τους (ξερίζωμα φυτών).

Παρά την πλούσια, μοναδική και απειλούμενη Ελληνική χλωρίδα δεν υπάρχει μακροχρόνια παράδοση στη δημιουργία και λειτουργία βοτανικών κήπων, οι οποίοι είναι επικεντρωμένοι στην προστασία της φυτοποικιλότητας.

{veoh}v162510626fq96nHf{/veoh}

 Ο Βαλκανικός Βοτανικός Κήπος Κρουσσίων

Ο Βαλκανικός Βοτανικός Κήπος Κρουσίων (ΒΒΚΚ) - Εργαστήριο Προστασίας και Αξιοποίησης Αυτοφυών και Ανθοκομικών Φυτών (Εργαστήριο) του Εθνικού Ιδρύματος Αγροτικής Έρευνας (ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε.) εγκαινιάστηκε το 2001. Οι πρώτες προσπάθειες για τη δημιουργία του ξεκίνησαν το 1994, με την κατάθεση πρότασης προς χρηματοδότηση μέσω της κοινοτικής πρωτοβουλίας INTERREG - II Εξωτερικά Σύνορα.

Το πρόγραμμα  με τίτλο «Δημιουργία Βοτανικού Κήπου και Κέντρου Έρευνας και Εκπαίδευσης με αντικείμενο τη Βαλκανική Χλωρίδα» εγκρίθηκε το 1996, οι εργασίες ξεκίνησαν το 1998. Στη συνέχεια υπήρξε και νέα χρηματοδότηση από εθνικούς πόρους μέσω του Υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών. Ο συνολικός προϋπολογισμός του έργου αγγίζει τα οκτώ εκατ. ευρώ. Εποπτεύεται από το Εθνικό Ίδρυμα Αγροτικής Έρευνας (ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε.) και το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.

Αποστολή του ΒΒΚΚ - Εργαστηρίου είναι η συλλογή, ο ταξινομικός προσδιορισμός, η αναπαραγωγή, η διατήρηση, η προστασία και η αξιοποίηση των αυτοφυών φυτικών ειδών της Ελλάδας και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης καθώς και η περιβαλλοντική  ευαισθητοποίηση διαφόρων ομάδων στόχων.

Ο BBKK βρίσκεται στο Νομό Κιλκίς , 70 χλμ από την πόλη της Θεσσαλονίκης, ανήκει στο Δήμο Κρουσσών (με έδρα την Τέρπυλλο) και καταλαμβάνει έκταση 310 στρεμμάτων. Ο χώρος που φιλοξενεί το ΒΒΚΚ ανήκει σε μια ζώνη προστατευόμενων περιοχών βάσει διεθνών συμβάσεων (Σύμβαση Ramsar για τους υγροτόπους, περιοχές υπό ένταξη στο Δίκτυο Προστατευόμενων περιοχών ΦΥΣΗ 2000). Συγκεκριμένα στην ευρύτερη περιοχή του ΒΒΚΚ οι προτεινόμενες περιοχές για ένταξη στο δίκτυο ΦΥΣΗ 2000 είναι: Λίμνη Κερκίνη - Κρούσσια - Κορυφές Όρους Μπέλλες, Λίμνη Πικρολίμνη, Υδροχαρές δάσος Μουριών, Λίμνη Δοϊράνη.

Στη Θέρμη Θεσσαλονίκης εδρεύει το Εργαστήριο Προστασίας και Αξιοποίησης Αυτοφυών και Ανθοκομικών φυτών του ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε. το οποίο στηρίζει λειτουργικά και ουσιαστικά τους πολυλειτουργικούς χώρους του ΒΒΚΚ. Το Εργαστήριο αποτελεί κέντρο έρευνας, διατήρησης, πολλαπλασιασμού και αξιολόγησης του αυτοφυούς γενετικού υλικού καθώς και εκπαίδευσης και συμβουλευτικής σε θέματα που αφορούν την αυτοφυή Βαλκανική χλωρίδα. Στις κτιριακές εγκαταστάσεις του περιλαμβάνεται αίθουσα εκδηλώσεων εργαστήρια έρευνας και προβολής του γενετικού υλικού καθώς και ερμπάριο (αποξηραμένο φυτικό υλικό). Στον περιβάλλοντα χώρο είναι εγκατεστημένη μητρική φυτεία αυτοφυών ειδών, με φυτά που συλλέγονται κατά τις αποστολές συλλογής, καθώς και το φυτώριο ανάπτυξης αυτοφυών ειδών, με φυτά που παράγονται από πολλαπλασιασμό των ειδών της μητρικής φυτείας. Στο υπάρχον θερμοκηπιακό συγκρότημα εξυπηρετείται ο πολλαπλασιασμός, η σκληραγώγηση και η ανάπτυξη των αυτοφυών ειδών. Το Εργαστήριο αναπτύσσει εκπαιδευτικές δραστηριότητες για σχολεία ή ενήλικες. προσφέρονται θεματικές επισκέψεις, πρακτικές δραστηριότητες και ξεναγήσεις.

Ο ΒΒΚΚ - Εργαστήριο έχει αναπτύξει μια πρωτοποριακή στρατηγική και έχει υιοθετήσει επτά αυτόνομες και ταυτόχρονα αλληλοσυμπληρούμενες πολιτικές που αφορούν στην φυτοποικιλότητα της Ελλάδας και των Βαλκανίων. Αυτές είναι:

(α) «Διατήρηση μόνον των Αυτοφυών Ειδών»,

(β) «Διατήρηση πρωτίστως των Σημαντικών Φυτικών Ειδών»,

(γ) «Επαρκής τεκμηρίωση των Φυτικών Συλλογών»,

(δ) «Πολλαπλασιασμός πρωτίστως των Σημαντικών Φυτικών Ειδών»,

(ε) «Συνδυασμένη Επιτόπια και Εκτός Τόπου Προστασία»,

(στ) «Ευαισθητοποίηση και Ενημέρωση για τη Φυτοποικιλότητα των Αυτοχθόνων Φυτών»  και

(ζ) «Αξιοποίηση της Φυτοποικιλότητας μέσω της Προστασίας της».

Επιπλέον στις συλλογές του δεν υπάρχουν εξωτικά και καλλωπιστικά φυτά όπως συμβαίνει στους περισσότερους κήπους του εξωτερικού.

Στο πλαίσιο της αποστολής του ο ΒΒΚΚ - Εργαστήριο έχει αναπτύξει τις ακόλουθες δράσεις:

(1) Από τα περίπου 6.000 αυτοφυή taxa (φυτικά είδη και υποείδη) της Ελληνικής χλωρίδας (50% των αυτοφυών φυτών ολόκληρης της Ευρώπης), με ειδική άδεια του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων που ανανεώνεται κάθε χρόνο, έχει συλλεχθεί από το φυσικό περιβάλλον κατάλληλο πολλα-πλασιαστικό υλικό για περισσότερα από 1.200 taxa, μεταξύ των οποίων περίπου το 30% περιλαμβάνει σπάνια, απειλούμενα και ενδημικά φυτά (απαντούν στην Ελλάδα και πουθενά αλλού στον πλανήτη).

(2) Διαθέτει εκτενείς ελεγχόμενες μητρικές φυτείες από ζωντανά φυτά σε ειδικά διαμορφωμένους φυτωριακούς χώρους και θερμοκήπια (περισσότεροι από 1.500 κωδικοί πρόσβασης).

(3) Μετά από πολύχρονη έρευνα, μέχρι σήμερα έχει καταρτίσει ειδικά πρωτόκολλα μαζικού πολλαπλασιασμού για περισσότερα από 200 taxa (φυτικά είδη και υποείδη).

(4) Διαθέτει 160 στρέμματα (16 ha) ειδικά διαμορφωμένων χώρων που αφιερώνονται στην εκτός τόπου διατήρηση και προστασία αυτοφυών φυτών της Ελληνικής και Βαλκανικής χλωρίδας (ex situ conservation).

(5) Διαθέτει 150 στρέμματα (15 ha) φυσικού δρυοδάσους που αφιερώνονται στην επιτόπια διατήρηση και προστασία αυτοφυών φυτών της Ελληνικής και Βαλκανικής χλωρίδας (in situ conservation), μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνονται άγριοι πληθυσμοί από τουλάχιστον 10  είδη ορχιδέων.

(6) Υλοποιεί Εθνικά και Ευρωπαϊκά προγράμματα εφαρμοσμένης έρευνας.

(7) Παρουσιάζει τα αποτελέσματα των ερευνών σε εθνικά και διεθνή συνέδρια.

(8) Επικοινωνεί σταθερά με άλλους Βοτανικούς Κήπους της Ελλάδας και του εξωτερικού και συμμετέχει ενεργά στο Consortium της BGCI (Botanic Gardens Conservation International), το οποίο κατευθύνει και συντονίζει τις προσπάθειες των Βοτανικών Κήπων της Ευρώπης για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας.

(9) Οργανώνει εκδηλώσεις και προγράμματα περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης και παράγει ενημερωτικό υλικό.

(10) Παρέχει τεχνικές υπηρεσίες, συμβουλές και πληροφόρηση προς τρίτους.

(11) Οργανώνει, επιβλέπει και εκτελεί πιλοτικά προγράμματα αξιοποίησης των αυτοφυών φυτικών ειδών.

Περιήγηση στο Βαλκανικό Βοτανικό Κήπο Κρουσσίων

Ο επισκέπτης μπορεί να επιμορφωθεί βήμα-βήμα στην «Οδό της Γνώσης», μπορεί να περπατήσει στο «Μονοπάτι της εποχιακής βιοποικιλότητας» στο φυσικό δρυοδάσος, μπορεί να περιηγηθεί στις διάφορες θεματικές ενότητες παρουσίασης των φυτών της Βαλκανικής χερσονήσου και μπορεί να παρατηρήσει από κοντά σπάνια ζωντανά μουσειακά εκθέματα που προέρχονται από την εξαιρετικά πλούσια και ιδιαίτερα σημαντική ελληνική χλωρίδα.

Τα παγκάκια, οι κρήνες, τα κιόσκια, το παρατηρητήριο και το τζάκι του χώρου συνάντησης του ΒΒΚΚ, προσφέρουν στον επισκέπτη δυνατότητες ανάπαυσης, αναψυχής και περισυλλογής.

Στο τέλος ή από την αρχή, ο επισκέπτης μπορεί να εκπαιδευτεί ή να αναπαυθεί στο Κέντρο Πληροφόρησης και στον «Κήπο των Αισθήσεων». Η περιήγηση στο χώρο του Κήπου των Αισθήσεων επιχειρεί να ενεργοποιήσει τις αισθήσεις των επισκεπτών παρέχοντας ερεθίσματα μέσα από:

(α) τα ποικίλα σχήματα και χρώματα του φυτικού κόσμου,

(β) τις διαφορετικές μορφές φύλλων, ανθέων και καρπών,

(γ) τις ποικίλες συμμετρίες των φυτικών οργάνων,

(δ) τις διαφορετικές οσμές και γεύσεις τους,

(ε) τους ήχους του τεχνητού καταρράκτη και των ζωικών οργανισμών που φιλοξενεί (πτηνά, βάτραχοι, έντομα).

Η εξ επαφής αναγνώριση των διαφορετικών φυτικών ειδών μαζί με το συνοδευτικό πληροφοριακό υλικό (ταμπέλες επιστημονικών ονομάτων και κοινών δημωδών ονομάτων, πινακίδες πληροφόρησης θεματικών ενοτήτων), συνιστούν μία εκπαιδευτική διαδικασία που εξοικειώνουν τον επισκέπτη με τα φυτά, τις ιδιότητές τους και τη χρήση τους.

Οι οργανωμένες επισκέψεις από μαθητές, φοιτητές και καθηγητές μπορούν να αναπτύξουν στους χώρους του Κήπου δραστηριότητες Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, αλλά και να επωφεληθούν από τα Περιβαλλοντικά Προγράμματα του Κήπου (μελέτες πεδίου, περιβαλλοντικά παιγνίδια, οργανωμένες ξεναγήσεις).

Κατηγορίες σημαντικών ειδών που διατηρούνται στον ΒΒΚΚ

Σημαντικά είδη Φυτών του δικτύου «ΦΥΣΗ 2000»

Τα φυτικά είδη που αναφέρονται στις κατηγορίες φυτών που ακολουθούν συμπεριλαμβάνονται στα Σημαντικά Είδη Φυτών του Δικτύου ΦΥΣΗ 2000.

• Ελληνικά ενδημικά
• Τοπικά Βαλκανικά ενδημικά
• Bαλκανικά ενδημικά
• Αλπικά φυτά
• Σπάνια και απειλούμενα φυτά της Ελλάδας

Οι διαμορφωμένες ενότητες στις οποίες μπορεί να περιηγηθεί ο επισκέπτης στον ΒΒΚΚ περιλαμβάνουν:

1. Το μονοπάτι της εποχιακής βιοποικιλότητας

Διαφορετικό σε κάθε εποχή του έτους, το μονοπάτι της βιοποικιλότητας αναπτύσσεται στο φυσικό δρυοδάσος έκτασης 150 στρεμμάτων και ο επισκέπτης μπορεί να παρατηρήσει την ορόφωση της βλάστησης και τα εκατοντάδες αυτοφυή φυτικά είδη που αναπτύσσονται σε ευδιάκριτους πληθυσμούς και επισημαίνονται με ειδικές ταμπέλες. Ιδιαίτερα εντυπωσιακά είναι τα διαφορετικά είδη από ορχιδέες που απαντούν στο μονοπάτι τους ανοιξιάτικους μήνες.

2. Ο χώρος ανάπτυξης των αλπικών και υπαλπικών φυτών.

Διαμορφωμένος λοφίσκος με μονοπάτι πρόσβασης που αποτελεί προσομοίωση αλπικού και υπαλπικού οικοσυστήματος.

3. Λιβαδική βιοποικιλότητα

Λιβαδικές εκτάσεις με οριοθετημένα τμήματα που υφίστανται διαφορετική διαχείριση (διαφορετική συχνότητα και ύψος κοπής από χλοοκοπτικά μηχανοκίνητα οχήματα) με σκοπό την προσομοίωση της επίδρασης της βόσκησης στη βιοποικιλότητα των λιβαδιών. Τα διαφορετικά τμήματα των λιβαδικών εκτάσεων χρησιμοποιούνται σε εκπαιδευτικές και επιστημονικές μελέτες πεδίου.

4. Υδροχαρής βλάστηση-χλωρίδα

Συλλογή από υδροχαρή φυτά που φύονται σε λίμνες και περιστοιχίζονται από υδρόφιλα φυτικά είδη (πολυετή ποώδη, δέντρα και θάμνους).

Ο Κήπος των Αισθήσεων

Οι πολυλειτουργικοί χώροι που διαμορφώθηκαν γύρω από το κτίριο πληροφόρησης του ΒΒΚΚ συμβάλλουν στην Ex situ διατήρηση αυτοφυών φυτικών ειδών, στην περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση και εκπαίδευση διάφορων ομάδων-στόχων αλλά και στην αναψυχή.

Στο κτίριο πληροφόρησης υπάρχει έκθεση προϊόντων ελιάς (πάνω) και αρωματικών φυτών της ελληνικής χλωρίδας, πληροφοριακό υλικό για τον ΒΒΚΚ καθώς και έκθεση αποξηραμένων φυτικών ειδών προς παρατήρηση.

Στον Κήπο των Αισθήσεων έχει δημιουργηθεί ένας καταρράκτης με ογκόλιθους και πέτρες και δύο υδατοσυλλογές μικρών διαστάσεων που ανακυκλώνουν το νερό και συμβάλλουν στη διαμόρφωση κατάλληλου μικροκλίματος για την ανάπτυξη υγρόφιλων φυτικών ειδών. Επίσης, έχουν δημιουργηθεί μονοπάτια και αναβαθμίδες προκείμενου να αυξηθούν οι επιφάνειες φυτεύσεων και να δημιουργηθεί εναλλαγή οπτικών ερεθισμάτων, στρωμάτωση του χώρου και αντιθέσεις.

Οι διαφορετικές θεματικές ενότητες που εκθέτονται στους ειδικά διαμορφωμένους χώρους με σύστημα άρδευσης είναι οι εξής:

Α. Αρωματικά φυτά της οικογένειας Labiatae

Επιλεγμένα φυτά της οικογένειας Labiatae, τα οποία χαρακτηρίζονται από δίχειλη στεφάνη (Χειλανθή), τετράγωνο βλαστό, αντίθετα εκφυόμενα φύλλα και την παρουσία αιθερίων ελαίων.

Β. Φυτά διάφορων οικογενειών με αρωματικό χαρακτήρα

Περιλαμβάνονται επιλεγμένα πολυετή αρωματικά φυτά διάφορων οικογενειών (Asteraceae, Papaveraceae, Scrophulariaceae, Hypericaceae, Brassicaceae).

Γ. Πετρόκηπος

Κηποτεχνική σύνθεση με αυτόχθονα φυτικά είδη της Μεσογείου που έχουν προσαρμοστεί εξελικτικά στο φυσικό περιβάλλον για διαβίωση σε βραχώδη υποστρώματα (χασμόφυτα) και σε ξηροθερμικές συνθήκες. Τα είδη αυτά δεν αξιοποιούνται ακόμη εμπορικά και είναι κατάλληλα για διαμόρφωση πετρόκηπου στην αρχιτεκτονική τοπίου.

Δ. Καλλωπιστικά παρτέρια

Σύνθεση σε διαφορετικά επίπεδα με ποικιλία από πολυετή αυτόχθονα φυτικά είδη που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ή ήδη χρησιμοποιούνται ως καλλωπιστικά φυτά.

Ε. Βραχόκηπος

Κηποτεχνική σύνθεση με αυτόχθονα φυτικά είδη της Μεσογείου με αρωματικές ιδιότητες που δεν αξιοποιούνται ακόμη εμπορικά, κατάλληλα για διαμόρφωση βραχόκηπων στην αρχιτεκτονική τοπίου.

Στ. Υγρόφιλα φυτά

Θάμνοι, δενδρώδη είδη και πολυτείς πόες από διάφορες οικογένειες φυτών τα οποία στο φυσικό περιβάλλον χαρακτηρίζουν παρυδάτιους βιοτόπους και αποτελούν τυπικά φυτά της αζωνικής βλάστησης. Αρκετά από αυτά τα είδη δεν αξιοποιούνται ακόμη εμπορικά και είναι κατάλληλα για κηποτεχνία σε υδατοσυλλογές ή υδρορροές στην αρχιτεκτονική τοπίου.

Ζ. Laissez faire (αυτοφυής χλωρίδα)

Στα πρανή των αναβαθμίδων που δημιουργήθηκαν έχει προβλεφθεί μη διαμορφωμένος χώρος για την εποχιακή παρατήρηση της δυναμικής της βλάστησης των αυτοφυών φυτών που υπήρχαν στην περιοχή πριν από τις εργασίες διαμόρφωσης του χώρου. Η πρακτική αυτή έχει αναγνωρισθεί διεθνώς ως "Laissez faire" και επιτρέπει τη διείσδυση της φύσης σε χώρους με ανθρωπογενείς επιδράσεις.

Επιπρόσθετα, ο χώρος του Κήπου των Αισθήσεων, χρησιμοποιώντας ως ερέθισμα γνωστά φυτά στον άνθρωπο ή φυτά συνδεδεμένα με την Παράδοση, λειτουργεί ως «Πύλη Εισόδου» προς τον δεύτερο εκθεσιακό χώρο - το Βαλκανικό Βοτανικό Κήπο Κρουσσίων.

Ανάπτυξη Συνεργασιών

Το εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό και οι τεχνικοί του ΒΒΚΚ - Εργαστηρίου υλοποιούν ποικίλα ερευνητικά προγράμματα σχετικά με τον εντοπισμό, τη συλλογή, τη διατήρηση, την προστασία, την προβολή και αξιοποίηση της ελληνικής χλωρίδας σε συνεργασία με διάφορους φορείς τόσο της Ελλάδας όσο και του εξωτερικού. Επίσης,  ο ΒΒΚΚ - Εργαστήριο αναλαμβάνει δράσεις πληροφόρησης και ευαισθητοποίησης του κοινού και εφαρμόζει προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης κυρίως με μαθητές πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.

Σημαντική είναι η συνεργασία με την Ανώτατη Σχολή Παιδαγωγικής και Τεχνολογικής Εκπαίδευσης (Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε.) Θεσσαλονίκης.

Συνεργάζεται με  Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα και Ερευνητικά Ινστιτούτα της χώρας μας όπως με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης - Εργαστήριο Συστηματικής Βοτανικής και Φυτογεωγραφίας, Τμήμα Βιολογίας, Τομέα Φαρμακογνωσίας του Τμήματος Φαρμακευτικής, Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Χημικό Τμήμα και με το Τμήμα Γεωπονικής Βιοτεχνολογίας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών.

Επίσης έχει αναπτυχθεί συνεργασία με Βοτανικούς Κήπους ανά την Ευρώπη και ανά τον κόσμο λόγω του ότι ο ΒΒΚΚ - Εργαστήριο συμμετέχει ενεργά στη BGCI.  Οι συνεργασίες του με τις βαλκανικές χώρες καθιστούν τον ΒΒΚΚ - Εργαστήριο μια γέφυρα επικοινωνίας των Βαλκανίων με την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Σημαντική είναι η συνεργασία που έχει αναπτυχθεί με την Ελληνική Εταιρία Εθνοφαρμακολογίας με την συμμετοχή του ΒΒΚΚ - Εργαστηρίου σε ημερίδες και συνέδρια.

Επιπλέον με το Φαρμακευτικό Σύλλογο Κιλκίς συνδιοργανώνονται  εκδηλώσεις ενημέρωσης διαφόρων ομάδων στόχων σχετικά με τα αρωματικά και φαρμακευτικά φυτικά είδη της Ελλάδας καθώς και παράγοντας έντυπο και ψηφιακό ενημερωτικό υλικό.

Ο ΒΒΚΚ - Εργαστήριο βρίσκεται σε στενή και διαρκή επικοινωνία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση διαφόρων περιοχών της Ελλάδας (νησιών του Β. Αιγαίου και του Ν. Αιγαίου, περιοχή Πηλίου, περιοχή Άργους Ορεστικού) στην προσπάθεια δημιουργίας μικρών βοτανικών κήπων και στην προσπάθεια διατήρησης των ενδημικών φυτών των περιοχών αυτών. Με σκοπό την πιλοτική εφαρμογή καλλιεργειών προερχόμενων από αυτοφυή φυτά για την παραγωγή προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας για τη βιομηχανία, ο ΒΒΚΚ - Εργαστήριο συνεργάζεται με εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην παραγωγή φυτικών πρώτων υλών και επιχειρήσεις μαζικής αναπαραγωγής πολλαπλασιαστικού υλικού, με προμήθεια επιλεγμένου φυτικού γενετικού υλικού και με μεταφορά της τεχνογνωσίας αναπαραγωγής του.

Επίσης, η συνεργασία με τους Φίλους της Βαλκανικής Χλωρίδας, μια νεοσύστατη αστική μη κερδοσκοπική εταιρία εθελοντών που ιδρύθηκε για να βοηθήσει το έργο του ΒΒΚΚ - Εργαστηρίου, είναι ιδιαίτερα σημαντική και στο μέλλον αναμένεται να αποδώσει πολλαπλά οφέλη. Ήδη, οι Φίλοι δραστηριοποιούνται συμμετέχοντας στις δράσεις του ΒΒΚΚ - Εργαστηρίου, συντάσσοντας εκπαιδευτικά προγράμματα, οργανώνοντας κύκλους διαλέξεων και εκδηλώσεις προβολής του έργου.

Τέλος ο ΒΒΚΚ - Εργαστήριο  ως μέλος της BGCI συμβάλλει αποφασιστικά στη σύσταση ενός Εθνικού Δικτύου Ελληνικών Βοτανικών Κήπων καθώς και στη δημιουργία ενός Φορέα Διαχείρισης των Βοτανικών Κήπων της Ελλάδας οι οποίοι ανήκουν σε Δημόσιους Φορείς ή φορείς του ευρύτερου Δημόσιου τομέα.

ΜΕΛΕΤΗ ΜΕ ΤΙΤΛΟ: «ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΕΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΑΡΩΜΑΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΩΝ ΦΥΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ»

Στο πλαίσιο των συνεργασιών του ο ΒΒΚΚ - Εργαστήριο συμμετέχει σε ομάδες σύνταξης μελετών για την αξιοποίηση των αυτοφυών φυτικών ειδών της Ελλάδας. Σημαντική ήταν η συμβολή του στη σύνταξη της μελέτης με τίτλο: «Επενδυτικές δυνατότητες στον τομέα αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών στην Ελλάδα».

Αυτή η μελέτη ήταν αναγκαίο να εκπονηθεί διότι ενώ η Ελλάδα είναι ένας ιδανικός τόπος για καλλιέργεια αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών μέχρι σήμερα δεν υπήρξε καμία συντονισμένη εθνική πολιτική για την ανάπτυξη αυτού του τομέα ο οποίος μπορεί να δώσει νέα ώθηση στην οικονομικοκοινωνική ανάπτυξη της χώρας μας.

Στην μελέτη αναπτύχθηκαν θέματα όπως:

• Ιστορικά στοιχεία σχετικά με τα φαρμακευτικά και αρωματικά φυτικά είδη
• Αξιοποίηση και χρήση των αρωματικών και φαρμακευτικών ειδών
• Επεξεργασία και μεταποίηση των αρωματικών και φαρμακευτικών ειδών
• Η κατάσταση που επικρατεί παγκοσμίως σε επίπεδο εμπορικής αξιοποίησης αρωματικών και φαρμακευτικών φυτικών ειδών
• Η κατάσταση που επικρατεί στην Ελλάδα σε επίπεδο εμπορικής αξιοποίησης αρωματικών και φαρμακευτικών φυτικών ειδών
• Προτάσεις για καλλιέργεια συγκεκριμένων αρωματικών και φαρμακευτικών ειδών
• Ανάπτυξη Σχεδίου Δράσης για την ανάπτυξη του τομέα της εμπορικής αξιοποίησης των αρωματικών και φαρμακευτικών ειδών.

Το Σχέδιο Δράσης το οποίο μπορεί να βοηθήσει στην ανάπτυξη αυτού του τομέα περιλαμβάνει την ίδρυση ενός Κέντρου Αναφοράς στο οποίο θα εργάζεται ομάδα επιστημόνων και θα εκπονεί έρευνα με χρήση Εργαστηρίων όπως Βιοχημικού, Πολυμεσικών Εφαρμογών και Εφαρμογών Υψηλής Τεχνολογίας. Αυτό το Κέντρο Αναφοράς θα στηρίζει τους παραγωγούς που ενδιαφέρονται να ασχοληθούν με τις προτεινόμενες καλλιέργειες αρωματικών και φαρμακευτικών φυτικών ειδών και θα εκπονεί εφαρμοσμένη έρευνα σε συνεργασία με τους παραγωγούς καθώς και με άλλα ερευνητικά κέντρα. Τα αποτελέσματα της εφαρμοσμένης έρευνας θα είναι η καταγραφή, ταυτοποίηση και πιστοποίηση αρωματικών και φαρμακευτικών φυτικών ειδών, η σύνταξη πρωτοκόλλων καλλιέργειας των φυτών και οι προτάσεις για μεταποίηση των προϊόντων της πρωτογενούς παραγωγής. Μόνον με το προαναφερόμενο σχέδιο θα είναι δυνατή η παραγωγή προϊόντων υψηλής αξίας.

Τέλος θα πρέπει να τονιστεί ότι για την επιτυχημένη εμπορική αξιοποίηση των αρωματικών και φαρμακευτικών ειδών δεν φτάνει μόνο η εκπόνηση εφαρμοσμένης έρευνας. Είναι απαραίτητη η οριζόντια επικοινωνία των αναγκών των καταναλωτών με το τελικό προϊόν καθώς και η κάθετη επικοινωνία του επιχειρηματία που θέλει να ασχοληθεί με την παραγωγή μεταποιημένων προϊόντων με τους παραγωγούς.

Πληροφορίες

Βαλκανικός Βοτανικός Κήπος Κρουσσίων

Ποντοκερασιά , Δήμου Κρουσσίων , Ν. Κιλκίς

Ωρες λειτουργίας: Καθημερινές και Σαββατοκύριακα 9:00-14:00 , Τηλ.: 2341070688

ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε. - Κ.Γ.Ε.Β.Ε. - Εργαστήριο Προστασίας και Αξιοποίησης Αυτοφυών και Ανθοκομικών Ειδών

Βαλκανικός Βοτανικός Κήπος Κρουσσίων, 57001 Τ.Θ. 60125, Θέρμη, Θεσσαλονίκη.

Τηλ.: 2310471613 - Fax: 2310478907 , e-mail: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

National Agricultural Research Foundation - Agricultural Research Center of Northern Greece

Laboratory for the Protection and Evaluation of Native and Floricultural Species

Balkan Botanic Garden Kroussia

P.O. Box 60 125, 570 01 Thermi, Thessaloniki, Greece . Tel.: +302310 471613  Fax: +302310 478907