Το Cranberry είναι ένα βότανο με επιστημονική ονομασία Vaccinum oxycoccos (Βακκίνιο το οξύκοκκο). Φύεται στο βόρειο ημισφαίριο στην Ευρώπη, στην Ασία και Αμερική. Ονομάζεται ευρέως Βακκίνιο ή κράμπερι.
Είναι ένας μικρός θάμνος. Χρησιμοποιήθηκε αρχικά από τους Ινδιάνους ως τρόφιμο και ίαμα, οι οποίοι πρώτοι αντιλήφθηκαν την θρεπτική και θεραπευτική του αξία. Στις μέρες μας θεωρείται πολύτιμο φρούτο με πολλές ευεργετικές βιολογικές επιδράσεις για τον οργανισμό. Το φρούτο του αποτελεί «βόμβα υγείας» αφού περιέχει μεγάλη ποσότητα αντιοξειδωτικών ουσιών. Ένα ποτήρι χυμού Cranberry περιέχει 8983 αντιοξειδωτικά.
Σύσταση
Το Cranberry περιέχει πολλά θρεπτικά συστατικά όπως υδατάνθρακες, φυτικές ίνες, πρωτεΐνες, διάφορες βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία. Το θεραπευτικό του όφελος αποδίδεται στην σύνθεση του σε φυτοχημικές ουσίες όπως φλαβονοειδή, προανθοκυανιδίνες κ.ά.
Βιολογικές δράσεις
Το Cranberry είναι ένα βότανο που αποτέλεσε σημείο ενδιαφέροντος για την επιστημονική κοινότητα: Έχουν πραγματοποιηθεί πολυάριθμες μελέτες για τις δυνητικές δράσεις του. Η αποτελεσματικότητά του έχει αποδειχθεί με πάνω από 20 κλινικές έρευνες και υπάρχουν πάνω από 500 επιστημονικές δημοσιεύσεις για την δράση του. Το Cranberry έχει ισχυρή αντιοξειδωτική δράση. Περιέχει συστατικά που εξουδετερώνουν τις ελεύθερες ρίζες οι οποίες οι επιστήμονες θεωρούν ότι βλάπτουν το DNA και τα γονίδια και προωθούν την φλεγμονή αυξάνοντας το ρίσκο για χρόνιες ασθένειες. Έρευνες έχουν δείξει ότι το υψηλό περιεχόμενο σε αντιοξειδωτικά το καθιστά από τα πιο δραστικά σε αντιοξειδωτική ισχύ ανάμεσα σε όλα τα φρούτα και λαχανικά, περισσότερο από το σπανάκι, τα μπρόκολα και τα μήλα.
Ευεργετικές δράσεις
Ένας μεγάλος όγκος δεδομένων και ευρημάτων υποδεικνύει ότι το Cranberry με τα φλαβονοειδή και τις πολυφαινόλες που περιέχει μπορεί να μειώσει τον καρδιαγγειακό κίνδυνο αναστέλοντας την οξείδωση των λιποπρωτεϊνών LDL, διατηρώντας τα επίπεδα της «καλής χοληστερίνης» HDL, μειώνοντας την συσσωμάτωση των αιμοπεταλίων, μειώνοντας την αρτηριακή πίεση και βελτιώνοντας την αγγειακή λειτουργία. Το Cranberry επίσης έχει βρεθεί ότι σταθεροποιεί τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, έχει αντικαρκινική δράση, δυναμώνει τα οστά και τα δόντια, βελτιώνει τα συμπτώματα του κρυολογήματος και των λοιμώξεων και είναι ευεργετικό για παχύσαρκους ανθρώπους. Οι φυτοχημικές και αντιοξειδωτικές ουσίες που περιέχει του προσδίδουν αντιγηραντικές ιδιότητες. Στην ουσία τα αντιοξειδωτικά του Cranberry προστατεύουν τα κύτταρα του δέρματος από «οξειδωτικά στρες» που είναι η κύρια αιτία γήρανσης.
Ουρολοιμώξεις
Το Cranberry έγινε ευρύτερα γνωστό για την χρήση του στις επαναλαμβανόμενες ουρολοιμώξεις. Κυκλοφορούν πολλά συμπληρώματα διατροφής με το εν λόγω βότανο που χρησιμοποιούνται για την πρόληψη των ουρολοιμώξεων κυρίως στις γυναίκες. Θεωρείται μαζί με το D-Mannose ( όπου τον τελευταίο καιρό θεωρείται το αποτελεσματικότερο συμπλήρωμα διατροφής για τις ουρολοιμώξεις) τα πιο αποτελεσματικά φυσικά μέσα για την αποτροπή λοιμώξεων της ουροδόχου κύστης των νεφρών. Έχουν δημοσιευτεί αμέτρητες έρευνες για την δράση του Cranberry στις ουρολοιμώξεις. Στο παρελθόν θεωρήθηκε ότι ο ευεργετικός μηχανισμός δράσης ήταν η αύξηση του pΗ (της οξύτητας) των ούρων μέσω των οργανικών όξεων που περιέχει. Ακολούθως επικράτησε η άποψη ότι το ευεργετικό αποτέλεσμα παράγεται με την αναστολή της συγκόλησης βακτηρίων στα επιθηλιακά κύτταρα του ουροποιητικού συστήματος. Στην ουσία τα δραστικά συστατικά του βοτάνου καθιστούν τους μικροοργανισμούς μη κατάλληλους να προσδέσουν στα επιφανειακά κύτταρα και να προκαλέσουν ουρολοίμωξη.
Ασφάλεια - Αντενδείξεις
Το βότανο Cranberry θεωρείται αρκετά ασφαλές. Δεν έχουν αναφερθεί ανεπιθύμητες ενέργειες. Ακόμη και στην μακρόχρονη χορήγησή του δεν έχουν παρατηρηθεί προβλήματα. Προσοχή πρέπει να δείξουν οι άνθρωποι που παρουσιάζουν αλλεργία στην ασπιρίνη καθώς το βότανο αντιπροσωπεύει πηγή σαλικυλικού οξέος καθώς και τα άτομα που βρίσκονται σε αντιπηκτική αγωγή με βαρφαρίνη καθώς υπάρχει αλληλεπίδραση. Τέλος άνθρωποι με ιστορικό νεφρικών λιθιάσεων θα πρέπει να αποφεύγουν την κατανάλωση συμπληρωμάτων διατροφής Cranberry καθώς περιέχει ασβέστιο και οξαλικά.
Χρήστος Χαλίτσιος
Φαρμακοποιός
Μέλος του Φ.Σ. Κιλκίς
