ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ ΣΤ: ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ
ΥΠΟΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ ΣΤ.1: ΑΡΣΗ ΕΜΠΟΔΙΩΝ ΣΤΟΝ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟ ΣΤΟΝ ΚΛΑΔΟ ΤΟΥ ΛΙΑΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ- ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΕΙΩΝ
• Περίπτωση 1α: αντικαθίσταται η παράγραφος 1 του άρθρου 36 του Ν. 3918/2011, με συνέπεια να καταργείται ο δεύτερος περιορισμός που ετίθετο σχετικά με την υποχρέωση τήρησης των ελαχίστων αποστάσεων μεταξύ φαρμακείων, δηλαδή πλέον με τον νέο Νόμο για την χορήγηση αδείας και λειτουργίας πρέπει να πληρούνται – εκτός των προϋποθέσεων του ν. 1963/91 (άρθ. 1, 2, 3, 4, 5) - μόνο τα πληθυσμιακά κριτήρια (1 φαρμακείο ανά χίλιους κατοίκους).
• Περίπτωση 1β: καταργείται το άρθρο 7 του Ν. 328/1976, δηλαδή καταργούνται και δεν ισχύουν πλέον πουθενά οι περιορισμοί των αποστάσεων που ίσχυαν για νεοϊδρυόμενα και μεταφερόμενα φαρμακεία, ανάλογα με τον πληθυσμό του τόπου ίδρυσης και την παλαιότητα του φαρμακείου στον αυτό Δήμο ή Δ.Ε. κοκ, αντίστοιχα. Με άλλα λόγια μπορεί να λειτουργούν φαρμακεία και μεσοτοιχία μεταξύ τους.
• Περίπτωση 1γ: καταργείται το άρθρο 20 του Ν. 5607/1932, που αφορά περιορισμούς σχετικά με τις αποστάσεις των φαρμακείων. Η διάταξη αυτή είχε ήδη αντικατασταθεί από χρόνια αλλά δεν είχε καταργηθεί προφανώς από αβλεψία του νομοθέτη.
Αναφορικά με τα ανωτέρω σημεία έχει ήδη ζητηθεί από αρμόδιες Διευθύνσεις Υγείας και αναμένεται η έκδοση διευκρινιστικής εγκυκλίου από το Υπουργείο Υγείας, που είναι το μόνο αρμόδιο για να γνωμοδοτήσει αυθεντικά περί της βούλησης του νομοθέτη και συγκεκριμένα περί του αν οι μεταφορές διενεργούνται πανελλαδικώς με μοναδικό περιορισμό το πληθυσμιακό κριτήριο του τόπου μετεγκατάστασης, αν και τόσο η Εισηγητική Έκθεση του νέου νόμου όσο και η καταργούμενη διάταξη του άρθ. 14 παρ. 1 του ν. 5607/32 οδηγούν προς αυτή την κατεύθυνση.
• Περίπτωση 2: καταργείται το άρθρο 8 του Ν. 1963/1991, σχετικά με τη δυνατότητα ίδρυσης εταιρειών εκμετάλλευσης φαρμακείων με απόφαση του τότε Νομάρχη, που προϋπέθετε την έκδοση Προεδρικού Διατάγματος, διάταξη όμως που επίσης παρέμενε ανενεργή λόγω μη έκδοσης του οικείου ΠΔ.
ΠΡΟΣΟΧΗ: δεν καταργείται η δυνατότητα να γίνονται εταιρείες μεταξύ αδειούχου και φαρμακοποιού/-ών ή/και συγγενών του α΄- β΄ βαθμού συγγενείας. Αυτές ρυθμίζονται από ισχύουσες διατάξεις που δεν θίγονται ως προς αυτή τη δυνατότητα.
• Περίπτωση 3α: αντικαθίσταται το πρώτο εδάφιο της παραγράφου του άρθρου 6 του Ν. 328/1976, με συνέπεια να μην ισχύει ο περιορισμός όσον αφορά στον αδειούχο φαρμακοποιό, δηλαδή την υποχρέωση να κατέχει αυτός τουλάχιστον το 50%. Επομένως, τα ποσοστά διαμορφώνονται ανάμεσα στον αδειούχο φαρμακοποιό και τον οικονομικό εταίρο ύστερα από ελεύθερη συμφωνία των μερών. Υπό το πρίσμα αυτό ο αδειούχος μπορεί να έχει ακόμα και 1%. Κατά τα λοιπά διατηρείται η δυνατότητα ο φαρμακοποιός να συμμετέχει σε ακόμα μια εταιρεία φαρμακείου με ελεύθερα ποσοστά.
Προφανώς το τελευταίο από αβλεψία δεν καταργήθηκε αφού δίνοντας τη δυνατότητα στο φαρμακοποιό να αποκτά περισσότερες άδειες, του δίνει τη δυνατότητα να συμμετέχει και σε περισσότερες εταιρείες (ως αδειούχος όμως).
• Περίπτωση 3β: στην παρ. 6 του άρθρου 36 του Ν. 3918/2011 καταργείται μόνο το τρίτο εδάφιό της, δηλαδή καταργείται μόνο ο περιορισμός που αφορούσε στην υποχρέωση των συστεγαζόμενων φαρμακοποιών (παλαιού και νέου) να μετέχουν με ίσα ποσοστά. Δεν θίγεται η διαδικασία συστεγάσεως-αποσυστεγάσεως και συνεχίσεως λειτουργίας του φαρμακείου του εναπομείναντος.
• Περίπτωση 4: αντικαθίσταται η παράγραφος 4 του άρθρου 36 του Ν. 3918/2011 και συγκεκριμένα καταργείται πλέον το κριτήριο του ελάχιστου αριθμού κλινών (150) που έπρεπε να διαθέτει το δημόσιο νοσοκομείο ώστε να εφαρμοσθεί η διάταξη. Έτσι, η νέα ρύθμιση εφαρμόζεται αναξαρτήτως του αριθμού των κλινών του δημόσιου νοσοκομείου. Σημειωτέον ότι ο αριθμός των νέων φαρμακείων που μπορούν να ιδρύονται κατ’ εξαίρεση των πληθυσμιακών ορίων (και φυσικά ανεξαρτήτως της απόστασης από τα εκεί λειτουργούντα, προϋπόθεση που καταργήθηκε εντελώς), δεν μπορεί να υπερβαίνει τον αριθμό των φαρμακείων που λειτουργούσαν κατά τον χρόνο της δημοσίευσης του νόμου.
Κατά την άποψη της θεωρίας, έγκριτων καθηγητών διοικητικού δικαίου και των οδηγιών που δίδονται στη Βουλή για την κατάστρωση των Ν/Σ, η φράση «δημοσίευση του παρόντος» αφορά το νεώτερο Ν. 4254/2014 (7.4.2014) και όχι τον τροποποιούμενο ν. 3918/2011, η δε φράση αυτή προφανώς παρέμεινε από αβλεψία υπερκαλύπτοντας την γενικότερη βούληση του νομοθέτη για ίδρυση περισσότερων φαρμακείων στις θέσεις αυτές.
Στην περίπτωση αυτή πρόκειται σαφώς περί διπλασιασμού των υπαρχόντων φαρμακείων μέσω της ίδρυσης νέων.
Ανεξαρτήτως της προβληματικής αυτής περί του σε ποιον νόμο αναφέρεται τελικά ο νομοθέτης, σε κάθε περίπτωση πλησίον νοσοκομείων θα είναι δυνατός πολλαπλασιασμός των μεταφερόμενων φαρμακείων λόγω της ανυπαρξίας ελαχίστων αποστάσεων (αρκεί να μη θίγεται κατά το υπερβάλλον το πληθυσμιακό).
Η θέση αυτή ενισχύεται και από το γενικότερο πνεύμα του νομοθέτη.
Ωστόσο, η μη ρητή αναφορά του νομοθέτη στο τι επεδίωκε με τη διάταξη αυτή, καθιστά αναγκαίες τις διευκρινίσεις του αρμοδίου Υπουργείου αναφορικά με το θέμα αυτό.
• Περίπτωση 5: καταργείται η παράγραφος 5 του άρθρου 36 του Ν. 3918/2011, δηλαδή δεν ισχύει πλέον ο περιορισμός ότι είναι υποχρεωτική η απασχόληση ενός πτυχιούχου φαρμακοποιού με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας, ανά τρεις βοηθούς φαρμακείων που εργάζονται σε φαρμακεία.
• Περίπτωση 6: καταργούνται οι διατάξεις των άρθρων 8, της παραγράφου 1 του άρθρου 14 και του άρθρου 13 του Ν. 5607/1932. Δηλαδή: α) δεν ισχύει πλέον ο περιορισμός ως προς τον αριθμό αδειών ίδρυσης που λαμβάνει ένας φαρμακοποιός, με συνέπεια να μπορεί ένας φαρμακοποιός να λαμβάνει περισσότερες της μιας αδειών ίδρυσης [τηρουμένων όμως πάντα των πληθυσμιακών κριτηρίων (1/1.000)], β) δεν περιορίζεται πλέον η μεταφορά φαρμακείων εντός των ορίων των δήμων και κοινοτήτων, όπου δηλ χορηγήθηκε η άδεια ιδρύσεως και γ) επιτρέπεται η συστέγαση φαρμακείου με άλλο κατάστημα.
Εν προκειμένω απαιτούνται προφανώς πλήθος διευκρινίσεων που άπτονται και της φαρμακευτικής, της πολεοδομικής και της φορολογικής νομοθεσίας καθώς η έννοια του καταστήματος δεν καλύπτει πάσης φύσεως επαγγελματικές δραστηριότητες και επιπλέον δεν νοείται λειτουργία των συστεγαζόμενων επιχειρήσεων υπό κοινό ΑΦΜ.
• Περίπτωση 7α: αντικαθίσταται η παράγραφος 1 του άρθρου 2 του π.δ. 88/2004, με συνέπεια να καταργείται και να μην ισχύει πλέον η ελάχιστη συνολική επιφάνεια των 150 τ.μ. της φαρμακαποθήκης.
• Περίπτωση 7β: αντικαθίσταται η περίπτωση α’ της παραγράφου 3 του άρθρου 4 του Ν. 1963/1991, με συνέπεια να μην ισχύουν πλέον οι περιορισμοί σχετικά με το ελάχιστο καθαρό εμβαδόν των 30 τμ που έπρεπε να έχει το φαρμακοπωλείο.
Δεν έχουν καταργηθεί οι λοιπές πολεοδομικές απαιτήσεις και τα ελάχιστα απαιτούμενα εμβαδά των λοιπών χώρων.
• Περίπτωση 7γ: καταργείται η παράγραφος 1 του άρθρου 4 του π.δ. 88/2004, έτσι ώστε δεν εφαρμόζεται πλέον η υποχρέωση που ίσχυε σχετικά με το ελάχιστο απόθεμα των 290.000 της φαρμακαποθήκης και την δυνατότητα εφοδιασμού τουλάχ. 15 φαρμακείων .
• Περίπτωση 8: επέρχονται αλλαγές στα ΜΗΣΥΦΑ. Ενδεικτικώς στα ΜΗΣΥΦΑ:
- Δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις τιμολόγησης και ανώτατων τιμών σε αυτά
-Δεν αυξάνονται οι τιμές μέχρι 31.12.2016
- Αυτά που θα κυκλοφορήσουν μετά την 7.4.2014 και για τα οποία υπάρχουν ήδη σε κυκλοφορία όμοια, θα διατίθενται στις ίδιες ή κατώτερες τιμές, ενώ αυτά που έχουν δραστικές ουσίες που δεν υπάρχουν στην ελληνική αγορά θα τιμολογούνται με βάση το Μ.Ο. των 3 χαμηλότερων χωρών μελών ΕΕ.
- Δεν υπόκεινται σε περιορισμούς εκπτώσεων και διαδικασία γνωστοποίησης πωλήσεων.
• Περίπτωση 9: καταργούνται οι παράγραφοι 1 έως και 4 του Ν. 5607/1932 σχετικά με το κλείσιμο του φαρμακείου, με συνέπεια καθένας φαρμακοποιός να δύναται να κλείνει το φαρμακείο του κατά τη βούλησή του και για όσο χρονικό διάστημα θέλει, χωρίς προηγούμενη άδεια της αρμόδιας αρχής, όπως ίσχυε μέχρι τώρα και χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του Φ. Συλλόγου για κλείσιμο μηνός. Καταργούνται επομένως και οι συναφείς κυρώσεις.
• Περίπτωση 10: προστίθεται τελευταίο εδάφιο στην παράγραφο 3 του άρθρου 21 του Ν. 4052/2012, σύμφωνα με την οποία τα ποσοστά κέρδους και τα ανώτατα όρια αυτών, δεν αφορούν φαρμακευτικά προϊόντα που χορηγούνται με απόφαση του Ε.Ο.Φ. χωρίς ιατρική συνταγή ως μη «μη συνταγογραφούμενα φάρμακα». (ΜΗΣΥΦΑ)
• Περίπτωση 11 α-β: Καταργείται για τα φαρμακεία το ποσοστό μικτού κέρδους έως 35% επί της χονδρικής τιμής για τα ΜΗΣΥΦΑ και για τους φαρμακεμπόρους το ποσοστό μικτού κέρδους έως 7,8 % επί της Ex-factory τιμής.
• Περίπτωση 12: Απελευθερώνεται πλήρως το ωράριο λειτουργίας από Δευτέρα έως Σάββατο, εξαιρουμένης της Κυριακής για την οποία ισχύουν οι εφημερίες. Καθιερώνονται οι εξής δυνατότητες:
- Ο φαρμακοποιός δύναται να ακολουθεί το ωράριο της επιλογής του χωρίς χρονικό περιορισμό και χωρίς να οφείλει να δηλώσει ωράριο λειτουργίας του.
- Ο φαρμακοποιός που επιθυμεί να λειτουργεί ως διευρυμένος και να εντάσσεται στις καρτέλες εφημεριών του Συλλόγου υποβάλλει υποχρεωτικά δήλωση στην οικεία Περιφέρεια και το ΦΣΑ (μέχρι 20.5 και μέχρι 20.11, αντίστοιχα). Σε αυτή την περίπτωση το ωράριο λειτουργίας του αιτούντος θα είναι κατ’ ελάχιστο αυτό που ορίζει ο Σύλλογος για τις εφημερίες και θα τηρείται υποχρεωτικά για όλο το διάστημα.
- Η μη τήρησή του επιφέρει τις προβλεπόμενες για μη τήρηση εφημεριών κυρώσεις.
- Ωστόσο, από την διάταξη αυτή προβλέπεται και η έκδοση ΥΑ για την ρύθμιση τεχνικών λεπτομερειών, η οποία σημειωτέον δεν έχει ακόμα εκδοθεί.
Κατά την κρατούσα άποψη και την πρόσφατη νομολογία του ΣτΕ αφ’ης στιγμής η εισαγόμενη ρύθμιση είναι πλήρης, τυγχάνει και αμέσου εφαρμογής, αφού με την προβλεπόμενη η ΥΑ ρυθμίζονται μόνο τεχνικές λεπτομέρειες. Κατ’ άλλη άποψη αφού δεν έχει ακόμα εκδοθεί η οικεία ΥΑ δεν έχει ακόμα αρχίσει η ισχύς της.
Επομένως, με το νέο σύστημα όποιος εντάσσεται στις καρτέλες αναλαμβάνει κατ’ ουσίαν εφημερία και υποχρεούται για όλο το διάστημα που αναλαμβάνει.
• Περίπτωση 14: Καταργείται η αποκλειστικότητα των φαρμακείων στην πώληση διαιτητικών τροφίμων (παρεντερικών, γλουταμινών κλπ.).
• Περίπτωση 15. Τα συμπληρώματα διατροφής μπορούν να διατίθενται και εξ αποστάσεως στο κοινό μέσω της κοινωνίας της πληροφορίας (ίντερνετ).
Για τη νομική υπηρεσία του ΦΣΑ
Σοφία Αγγέλου
