Δερμοκαλλυντικά προϊόντα γιά την υγεία της επιδερμίδας

Η εμφάνιση διαδραματίζει καθοριστικό παράγοντα στον σύγχρονο άνθρωποι γιά την κοινωνικότητά του, την επαγγελματική σταδιοδρομία του, αλλά και γιά την αυτοεκτίμησή του. Ετσι, λοιπόν, τα προϊόντα γιά την ομορφιά αποτελούν την τάση της εποχής μας.

Δερμοκαλλυντικά είναι τα προϊόντα γιά την υγεία της επιδερμίδας. Είναι κάθε ουσία ή παρασκεύασμα, που προορίζεται να έλθει σε επαφή με επιφανειακά μέρη του ανθρώπινου σώματος με σκοπό τον καθαρισμό, αρωματισμό και την προστασία γιά την διατήρηση αυτών σε καλή κατάσταση, την μεταβολή της εμφάνισης ή την διόρθωση των σωματικών οσμών.

Εκτός από το δέρμα, τα δερμοκαλλυντικά έχουν επίδραση σε όλη την προσωπικότητα. Με βάση αυτήν την παρατήρηση, δεν θεωρούνται απλώς ως μέσο αλλαγής της εμφάνισης, αλλά ως μέσο επίδρασης σε όλη την ψυχολογική κατάσταση. Εχουν συμβολή, συνεπώς, στην υγεία, την ευεξία και την ευφορία του ανθρώπου.

Το δερμα είναι το μεγαλύτερο όργανο του σώματος (1,5-2 τμ επιφάνεια και 10 έως 12 κιλά βάρους). Αποτελείται από νερό (70%), πρωτείνες (25%), λίπος και μέταλλα (5%) και είναι ελαστικό, αδιάβροχο και αυτοαναγεννούμενο. Η δομή του δέρματος αποτελείται από στοιβάδες.

• Επιδερμίδα: Προστατεύει από τραυματισμούς, διατηρεί την υγρασία και ρυθμίζει την διαδερμική διέλευση ουσιών
• Χόριο (κυρίως δέρμα): Τρέφει και στηρίζει την επιδερμίδα. Περιέχει τους ινοβλάστες, κύτταρα που συνθέτουν τις κολλαγόνες ίνες και τις ελαστικές ίνες. Αυτές προσδίδουν δομική σταθερότητα, ελαστικότητα, σφριγηλλότητα, αντοχή, όγκο.
• Υπόδερμα (υποδόρειος ιστός): Βρισκεται κάτω από το δέρμα και είναι λιπαρός ιστός και αποτελεί την αποθήκη θρεπτικών ουσιών

Ενυδάτωση

Το νερό είναι το βασικό συστατικό των ζώντων υλών έτσι λοιπόν το δέρμα γιά να διατηρήσει τις ιδιότητές του χρειάζεται την ιδανική κατάσταση υδάτωσης. Οταν είναι καλά ενυδατωμένο είναι ανθεκτικό, λαμπερό και όμορφο στην όψη, μαλακό, άσπιλο, λείο στην αφή. Η υδάτωση του δέρματος οφείλεται στον υδρόφιλο χαρακτήρα των προτεογλυκάνων και γλυκοσαμινογλυκάνων.

Η αφυδάτωση του δέρματος είναι μία κατάστραση που έχει αρνητικό αντίκτυπο στην δομή και στις λειτουργίες του. Ενα αφυδατωμένο δέρμα είναι θαμπό, τραχυ, τεταμένο χωρίς ελαστικότητα και μπορεί να παρατηρηθεί σε όλα τα δέρματα. Τα αίτια είναι ποικίλα, και μπορεί να συνδέονται με εξωγενείς παράγοντες που επιδεινώνουν ή καταστρέφουν το υδρολιπιδικό φιλμ, το οποίο καλύπτει την επιδερμίδα και με ενδογενείς παράγοντες φυσιολογικούς (φύλο, ηλικία) ή και παθολογικούς.

Τα δερμακαλλυντικά προστατεύουν το δέρμα από την αφυδάτωση, διατηρώντας την ελαστικότητα, ανθεκτικότητα, την λάμψη και την φωτεινότητά του. Δρουν περιορίζοντας την απώλεια νερού μέσω διατήρησης του υδρολιπιδαιμικοιύ φιλμ και προστατεύοντας το δέρμα από επιθέσεις.

Επί πλέον, παρέχουν νερό και ενυδατικές ουσίες που βοηθούν την διατήρηση της υδάτωσης καθώς και λιπίδια γιά τον περιορισμό της.

Τύποι επιδερμίδας

Κάθε επιδερμίδα είναι μοναδική και έχει ιδιαίτερες ανάγκες, ανάλογα με την ανθεκτικότητά της (προσδιορίζεται από γενετικά χαρακτηριστικά, όπως το χρώμα, η αντίδραση στον ήλιο), την κατάστασή της (τάση γιά λιπαρότητα ή ξηρότητα, σπυράκια, εμφάνιση γραμμών). Αλλοι παράγοντες, που μπορεί να επηρεάσουν το δέρμα είναι η ηλικία, το κλίμα, τα φάρμακα, οι ορμόνες και η κακή χρήση καλλυντικών.

• Kανονικό δέρμα: Είναι το ιδανικό, αυτό που έχουν τα παιδιά πριν την εφηβεία γι' αυτό είναι σπάνιο στην ενήλικη ζωή. Χαρακτηρίζεται από πόρους αόρατους, η επιδερμίδα είναι φωτεινή και ελαστική και έχει φρέσκια νεανική όψη.
• Ξηρό δέρμα: Χαρακτηρίζεται συγχρόνως από έλλειψη λιπιδίων και νερού. Είναι εύθραυστο, ερεθίζεται εύκολα και δεν είναι ανθεκτικό στις κλιματικές, χημικές ή μηχανικές επιθέσεις, οι οποιες προκαλούν αίσθηση ενόχλησης και «τραβήγματος» που συχνά σχετίζεται με κνησμό. Υπάρχουν μικροί πόροι και θαμπή όψη και οι λεπτές γραμμές και ρυτίδες είναι πιό εμφανείς.
• Λιπαρό δέρμα: Η λιπαρότητα συνδέεται με την αύξηση του όγκου και της έκκρισης των σμηγματογόνων αδένων (υπερσμηγματορροια) που εξαρτάται από τα ανδρογόνα. Απαντά στην εφηβεία και έως την ηλικία 25-30 ετών ή και αργότερα. Είναι ανθεκτικό και γερνά λιγότερο γρήγορα από ένα ξηρό. Οι ρυτίδες εμφανίζονται σε μεγαλύτερη ηλικία και είναι πιό λίγες και πιό βαθιές, ενώ η χαλάρωση είναι μεγάλη. Εμφανίζονται διεσταλμένοι πόροι, μαύρα στίγματα και σπυράκια.
• Μικτό δέρμα: Πρόκειται γιά το δέρμα που εμφανίζει ταυτόχρονα λιπαρές ζώνες, που εντοπίζονται στην μεσαία γραμμή του προσώπου («ζώνη Τ») και κανονικές ή ξηρές ζώνες που εντοπίζονται στα μάγουλα.
• Δέρμα με τάση γιά ακμή: Οι υπερδραστήριοι σμηγματογόνοι αδένες δεν προκαλούν μόνο λιπαρή επιδερμίδα αλλά μπορεί να προκαλέσουν και ακμή. Η ακμή είναι μία δυσλειτουργία των αδένων που χαρακτηρίζεται από κλειστούς πόρους (λευκά και μαύρα στίγματα) και φλύκταινες (σπυράκια με φλεγμονή). Το σμήγμα που είναι αποκλεισμένο στον φραγμένο πόρο ειναι ιδανικό περιβάλλον γιά ανάπτυξη βακτηρίων (Propionibacterium Acnes). Σε σοβαρές περιπτώσεις δημιουργούνται κύστες και ουλές.
• Υπό-τυπος ευαίσθητη λεπτή επιδερμίδα: Πρόκειται γιά αντιδραστικό δέρμα ή δυσανεκτικό. Χαρακτηρίζεται από μικρούς πόρους, έλλειψη υγρασίας, χαμηλή αντοχή στον ήλιο και το νερό.
• Δέρμα με δυσχρωμίες-πανάδες: Η ηλιακή ακτινοβολία και το πέρασμα του χρόνου φθείρουν τα μελλανοκύτταρα. Επίσης ορμονικές διαταραχές (εγκυμοσύνη, χρήση αντισυλληπτικών, εμμηνόπαυση) συμβάλλουν στον αποσυντονισμό τους με αποτέλεσμα την ανεξέλεκτη παραγωγή μελανίνης και εμφάνιση πανάδων (σκουρόχρωμα σημάδια).

Τα δερμακαλλυντικά δρουν σε κάθε τύπο επιδερμίδας ανάλογα με τις ανάγκες του αποκαθιστώντας τις ισορροπίες και τείνουν να το μετατρέψουν σε κανονικό.

Γήρανση

Η γήρανση είναι ένα φυσιολογικό και αναμενόμενο φαινόμενο (γενετικώς προγραμματισμένο). Το δέρμα με τον χρόνο αλλάζει ως προς την δομή και την λειτουργικότητα. Από την ηλικία των 25 ετών ξεκινά η προοδευτική διαδικασία γήρανσης. Είναι αποτέλεσμα της επιταχυνόμενης αποσύνθεσης των δομών του δέρματος και επιβράδυνση της ανανέωσής του.

Οι μηχανισμοί γήρανσης είναι οι εξής:

• Η υπερπαραγωγή ελεύθερων ριζών οξυγόνου (οξειδωτικό stress) που αντισταθμίζονται ανεπαρκώς από τα φυσικά συστήματα προστασίας.
• Σκλήρυνση των πρωτεϊνών του δέρματος, κυρίως των ινών κολλαγόνου (γλυκοζυλιωση).
• Εκφύλιση των ινών του δέρματος από ένζυμα.

Η διαδικασία της γήρανσης μπορεί να επιταχυνθεί από διαφόρους παράγοντες. Αρχικά από ενδογενείς. Η κληρονομικότητα, μηχανικοί παράγοντες (συσπάσεις μυών, εκφράσεις) ορμονικοί κια παθολογικοί παράγοντες. Οσον αφορά στους εξωγενείς παράγοντες διακρίνουμε την ηλιακή ακτινοβολία, το περιβάλλον (ρύπανση) τον τρόπο ζωής (κάπνισμα, στρες, αϋπνία) και την διατροφή.

Κατά την διάρκεια της γήρανσης η επιδερμίδα παρουσιάζει λέπτυνση, κυτταροετερογένεια, πάχυνση της κερατινης στοιβάδας, μειωμένη ενυδάτωση κερατίνης, αυξημένη διαβατότητα, μειωμένη μεταβολική δραστηριότητα, διαταραχές στην μελάχρωση των κυττάρων. Το δέρμα παρουσιάζει μείωση όγκου (μείωση ινοβλαστών, μείωση και κατακερματισμός ελαστικών ικών, μείωση και τροποποίηση κολλαγόνου) και ελαχιστοποίηση παραγωγής σμήγματος.

Τα δερμοκαλλυντικά προσφέρουν αντιμετώπιση της γήρανσης και προστασία από τους παράγοντες που την επιταχύνουν. Οι μηχανισμοί δράσης τους περιλαμβάνουν ενίσχυση της παραγωγής κολλαγόνου και ελαστίνης, εμπλουτισμό του δέρματος με αντιοξειδωτικά συστατικά και παροχή αντιηλιακής προστασίας.

Στην εποχή μας, που η ομορφιά αποτελεί «στοίχημα» και η απαίτηση υγείας, ευεξίας και ευφορίας είναι σύνθημα τρόπου ζωής του σύγχρονου γίγνεσθαι, τα δερμοκαλλυτικά αποκτούν μείζονα σημασία. Η πρόοδος της κοσμητολογίας είναι μεγάλη και η προσφορά στον καταναλωτή περιλαμβάνει προϊόντα γιά κάθε αισθητική ανάγκη του ανθρώπου.

Η ομορφιά, η νεότητα και το «ευ ζην» είναι το ζητούμενο και τα δερμοκαλλυντικά συμβάλλουν προς αυτήν την κατεύθυνση.

Χαλίτσιος Χρήστος

Φαρμακοποιός Κιλκίς

Απόφοιτος Ακαδημίας Ομοιπαθητικής